Inwentarz archiwum konwentu bonifratrów w Zebrzydowicach, M. Kuśka, J. Marecki, Zebrzydowice 2017, ss. 131.

ISBN  978-83-949657-0-9

[...] Zwiększone zainteresowanie w ostatnich latach zasobem archiwalnym bonifratrów ze strony wielu historyków, doświadczenie pozyskane w przygotowywaniu wymienionych inwentarzy, wspomniane wyżej rocznice oraz zachęta ze strony zakonnych władz zakonnych, było powodem podjęcia prac nad uporządkowaniem zasobu archiwum konwentu bonifratrów w Zebrzydowicach i przygotowania inwentarza. Podjęte prace miały kilka etapów. Przeprowadzono kwerendę w konwentach w Zebrzydowicach oraz w Krakowie i Warszawie. Jednostki archiwalne przejęte z klasztornej biblioteki, kancelarii przeorskiej i zakrystii kościoła klasztornego w Zebrzydowicach poddano dezynfekcji i czyszczeniu. Dwie jednostki poddano kompleksowym zabiegom konserwatorskim. Są to pergaminowy dokument fundacyjny, z dobrze zachowaną pieczęcią lakową w miseczce woskowej, wystawiony przez Mikołaja Zebrzydowskiego (AKBZ 1) oraz kopiarz zrealizowanych recept z połowy XVII wieku (AKBZ 222). Jednostki te po konserwacji umieszczono w stosownych pudłach ochronnych. ..

Słownik biograficzny polskich archiwistów kościelnych. Tom 1, red. J. Marecki, Kraków 2017, ss. 230.

ISBN

978-83-7643-134-5
978-83-7643-135-2

wychodząc naprzeciw potrzebom środowiska archiwistycznego, zdecydowano się przygotować Słownik biograficzny polskich archiwistów kościelnych. Do współpracy nad upamiętnieniem życia i działalności wielu zapomnianych postaci, które swoje życie zawodowe, ambicje i pasje poświęciły pracy w archiwach kościelnych zaproszono archiwistów i historyków. Na ręce redaktora wpłynęło wiele biogramów zmarłych archiwistów. Część z nich (45 biogramów) zamieszczono w tomie pierwszym Słownika. Następne zostaną opublikowane w jego kolejnych tomach redagowanych według systemu holenderskiego. Zgodnie z przyjętym schematem przygotowano biogramy archiwistów, uwypuklając ich działalność na polu archiwalnym. Ponadto dodano literaturę podmiotową (tylko pozycje drukowane) i przedmiotową dotyczącą danej osoby – z podziałem na archiwalia i publikacje drukowane oraz fotografię prezentowanego archiwisty. Ponadto dołączono wstęp, wykaz skrótów, wykaz biogramów i ich autorów, indeks osób oraz biogramy autorów poszczególnych not biograficznych.

R. Łatka, J. Marecki, Kościół katolicki w Polsce rządzonej przez komunistów, Warszawa 2017, ss. 152

ISBN: 978-83-8098-249-9

Publikacja ma za zadanie przekazać czytelnikowi najważniejszą wiedzę o złożonych problemach funkcjonowania Kościoła w trudnej rzeczywistości politycznej, w państwie, które oficjalnie miało szanować uczucia religijne i zapewnić każdemu obywatelowi wolność wyznania i sumienia, a w rzeczywistości w każdy możliwy sposób zwalczało każdą religię i wszelkie formy pobożności.

Symbol-znak- rytuał. Misericordia Domini, red. J. Marecki, L. Rotter, Kraków 2016, ss. 407

ISBN 978-83-7643-124-6

Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom naukowcy reprezentujący różne dziedziny nauki rozpoczęli międzynarodowy projekt badawczy, który ma na celu ukazanie złożoności społecznego przekazu semiologicznego w kulturze europejskiej. W perspektywie własnej dyscypliny naukowej, każdy z członków zespołu analizuje język symboli jakim posługiwano się na przestrzeni dziejów ale także we współczesnych czasach.

Efektem tych dociekań jest seria publikacji, które w kolejnych odsłonach ukazują wnioski, jakie krystalizują się w trakcie prowadzonych badań. Niniejszy tom poświęcono problematyce związanej z miłosierdziem. Zagadnienia te ukazują problematykę miłosierdzia zarówno w odniesieniu do Sacrum (Miłosierdzia Bożego) jak i profanum (miłosierdzia ludzkiego). Opracowania tematów szczegółowych uszeregowane zostały w trzech grupach tematycznych: Miłosierdzie w krajobrazie kulturowym, miłosierdzie w sztuce oraz miłosierdzie w religiach i kulturach pozaeuropejskich. Takie uszeregowanie podjętych przez badaczy tematów daje możliwość zaobserwowania przenikającego się wzajemnie sacrum i profanum które wespół się uzupełniając daje pełną definicję i obraz MIŁOSIERDZIA

„Bić takiego wroga jak kler”. Osoby duchowne i zakonne w miejscach odosobnienia za żelazną kurtyną, red. J. Marecki,  M. Grądzka-Rejak, Kraków 2016, ss. 319. 

ISBN: 978-83-89500-37-3

Pierwszą część tytułu - „Bić takiego wroga jak kler” - zaczerpnięto ze słów ministra bezpieczeństwa publicznego Stanisława Radkiewicza, wypowiedzianych na odprawie aktywu kierowniczego MBP w październiku 1947 r. Wynika z nich wyraźnie, że już w tamtym okresie kler był głównym wrogiem władzy „ludowej”, po spacyfikowaniu zbrojnego podziemia i opozycji politycznej.

Ze Wstępu

Książka ta stanowi cenne opracowanie naukowe, które jest hołdem złożonym osobom duchownym i zakonnym represjonowanym przez władze komunistyczne w Polsce. Publikacja zawiera wstrząsające świadectwa cierpień, bohaterstwa i męczeństwa ludzi Kościoła. Utrwala ona pamięć o brutalnie prześladowanych i wskazuje oprawców. Z pewnością stanie się inspiracją do dalszych badań historycznych nad martyrologią Kościoła katolickiego w XX wieku.

Z recenzji prof. Ryszarda Gryza

J. Marecki, Represje wobec osób duchownych i zakonnych na terenie woj. krakowskiego 1944-1975. Leksykon biograficzny, t. 2, AVALON, Kraków 2016, ss. 412. ISBN 978-83-7730-182-1

Niniejsza publikacja ma na celu przybliżenie zarówno sylwetek osób duchownych i zakonnych jak i represji, którym im poddano na terenie województwa krakowskiego w latach 1944-1975. Należy wyjaśnić, że po II wojnie światowej granice województwa krakowskiego zmieniały się kilkakrotnie w wyniku reform administracyjnych. Początkowo województwo krakowskie działało w granicach z okresu międzywojennego. W 1946 roku jego granice nieznacznie zmieniono. W 1975 roku jego obszar znacznie się zmniejszył, a część jego dotychczasowego terytorium weszła w skład województwa bielskiego, katowickiego, kieleckiego, nowosądeckiego i tarnowskiego. W 1999 roku, w wyniku kolejnej reformy administracyjnej, powstało województwo małopolskie z siedzibą władz w Krakowie. Z powyższego wynika, że badania represji wobec duchowieństwa diecezjalnego i osób zakonnych przeprowadzono na obszarze województwa krakowskiego funkcjonującego od chwili wejścia Armii Czerwonej na jego wschodnie tereny w 1944 roku do reformy administracyjnej w 1975 roku.

Symbol znak rytuał. Krajobraz semantyczny wsi i miast, red. J. Marecki, L. Rotter, Wydawnictwo naukowe UPJP2, Kraków 2016, ss. 302. ISBN 9788374385176.

W ostatnich latach problematyka związaną z symbolicznym przekazem w kulturze europejskiej zyskała sobie coraz większe zainteresowanie zarówno w kręgach naukowych jak i szeroko rozumianych kręgach społecznych. Semiologia krajobrazu kulturowego w szczególny sposób łączy w sferze swoich zainteresowań naukowych zarówno wyniki badań z zakresu dziedzin humanistycznych jak i innych dyscyplin naukowych (np. przyrodniczych, prawnych czy społecznych). Tak przekrojowe spojrzenie na zagadnienia pozwala na   zupełnie nowe odczytanie przeobrażeń dziejowych oraz zrozumienia pozawerbalnego przekazu minionych epok.

Acta educationis 2014, G. Pala, P. Tirpak, J. Marecki, Pasaże, Nowy Sącz 2014, ss. 180 [ukazało się w 2015].

ISBN 978-8364511-05-9

Praca jest cyklicznie wydawanym zbiorem artykułów naukowych z szeroko rozumianych nauk humanistycznych. Szczególne miejsce zajmują zagadnienia z zakresu pedagogiki, dydaktyki, ale także biblistyki, katechetyki i nauk historycznych. Publikacja ma na celu umożliwienie młodym naukowcom z różnych ośrodków naukowych w Polsce o poza jej granicami, publikowanie swoich osiągnięć naukowych

Duszpasterstwa środowiskowe w latach 1945-1989. archidiecezja krakowska, red. J. Marecki, C. Kuta, AVALON, Kraków 2014, ss. 272.

ISBN 978-83-7730-144-9

W niniejszym zbiorze prezentowane są przykładowe formy pracy duszpasterstw środowiskowych na terenie archidiecezji krakowskiej w XX w. Kolejne artykuły opracowane zostały zasadniczo przez historyków i dlatego, co zrozumiałe, pominięto w nich kwestie teologiczne, pastoralne i kanoniczne. Ten wymiar aktywności duszpasterstw specjalistycznych, działających w archidiecezji krakowskiej w XX w., czeka jeszcze na opracowanie.

Jest to początek badań. Należy mieć nadzieję, że niniejsza publikacja zachęci do podjęcia dalszych prac w tym zakresie, co zaowocuje kolejnymi wydawnictwami. Redaktorzy i autorzy artykułów liczą na przychylne przyjęcie efektów swoich badań oraz na współpracę z czytelnikami, którzy współtworzyli zarówno duszpasterstwa opisane w książce, jak również inne. Naszym wspólnym celem jest ukazanie działań duszpasterskich jako elementu dziedzictwa archidiecezji krakowskiej – archidiecezji, która wydała i ukształtowała Jana Pawła II.

W służbie Boga i Polski. Komunistyczna bezpieka wobec kardynała Stefana Wyszyńskiego, red. Józef Marecki, Filip Musiał; Kraków 2014 (seria „Niezłomni"), ss. 780.

ISBN 978-83-7767-891-6

Książka jest czwartym tomem serii wydawniczej „Niezłomni", w ramach której Instytut Pamięci Narodowej prezentuje sylwetki duchownych i świeckich, którzy w sposób zdecydowany oparli się działaniom komunistycznej dyktatury.

Oddawany w ręce czytelników tom w całości dotyczy działań prowadzonych przez UB-SB przeciw Prymasowi Tysiąclecia, kard. Stefanowi Wyszyńskiemu. Zgodnie z zasadami przyjętymi dla tej serii, najpierw przedstawiono zarys biografii Prymasa, następnie streszczono główne kierunki prowadzonych przeciw niemu działań operacyjnych, by – w części zasadniczej – zaprezentować materiał źródłowy ukazujący niezłomność tytułowego bohatera przez pryzmat wymierzonych w niego działań tajnej policji politycznej.

Symbol znak rytuał. Od narodzin do śmierci, red. J. Marecki, L. Rotter, Pasaże, Kraków 2014, ss. 270.

ISBN 978-83-64511-01-1

W ostatnich czasach problematyka związaną z symbolicznym przekazem w kulturze europejskiej zyskuje coraz większe zainteresowanie zarówno w kręgach naukowych jak i szeroko rozumianych kręgach społecznych. Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom naukowcy reprezentujący różne dziedziny nauki i różne ośrodki (Polska-Słowacja-Ukraina-Węgry) rozpoczęli projekt badawczy, który ma na celu ukazanie złożoności społecznego przekazu semiologicznego w kulturze europejskiej. Praca poświęcona zosała problematyce związanej z narodzinami i śmiercią. Zagadnienia te ukazują proces przemijania zarówno w aspekcie religijnym jaki i świeckim, przedstawiając związane z narodzinami i śmiercią obrzędy, zwyczaje, gesty. Omówione zostają także symbole i znaki oraz szeroko rozumiany przekaz pozawerbalny. Rozważania te prowadzone są poprzez pryzmat nauk przyrodniczych, nauk społecznych, kostiumologii, emblematyki, heraldyki, ikonografii, etnografii, liturgiki, kulturoznawstwa, literaturoznawstwa oraz historii

Józef Marecki, Represje wobec osób duchownych i zakonnych na terene woj. krakowskiego 1944-1975. Leksykon biograficzny, t. 1, WAM, Kraków 2014, ss. 416.

ISBN 978-83-277-0051-3

Leksykon jest próbą przybliżenia sylwetek osób duchownych i zakonnych, jak i represji, jakim ich poddano na terenie woj. krakowskiego w okresie trzech pierwszych dekad Polski „ludowej" - od wkroczenia Armii Czerwonej w 1944 r. do reformy administracyjnej z 1975 r.

W słowniku został ukazany szeroki wachlarz represji, jakim byli poddawani duchowni. Oprócz działań Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa wymieniane są represje stosowane m.in. przez Urzędy ds. Wyznań, prezydia Rad Narodowych czy Kolegia Karno-Administracyjne.

Stanisław Gabański, Dobrze! Zapiski kleryka-żołnierza (1965–1967), wstęp i opracowanie Józef Marecki, AVALON, Kraków 2013, ss. 326.

ISBN 978-83-7730-089-3

Szczególnym fenomenem polityki wyznaniowej PRL-u była praktyka powoływania kleryków do wojska. Zresztą praktyka selektywna, zależna od stopnia niezależności lokalnego biskupa – co już pokazuje, że nie chodziło o obronność, ale o inne cele. Jakie?

Bez wątpienia służba wojskowa alumnów seminariów duchownych wpisywała się w plan ich ateizacji, a poprzez to – w plan ateizacji społeczeństwa. Rzecz jasna, w katolickiej Polsce były to zamierzenia ambitne, a ich wynik niepewny. Tym niemniej przez z górą dwie dekady (1955–1979) próbowano tej metody.

Klerycy w służbie poborowej byli poddawani już to prymitywnej propagandzie, już to najróżniejszym „świeckim" pokusom, które miały zachwiać ich wyborem drogi życiowej. Celowo poddawano ich towarzystwu „eksów" (czyli byłych księży), aranżowano spotkania z młodymi kobietami, utrudniano odbywanie praktyk religijnych, ograniczano kontakt z rodziną i z seminarium duchownym, z którego pochodzili.

Była to nie tylko twarda szkoła życia, ale i skuteczne testowanie ich powołania. Ci młodzi ludzie, poddani takie próbie, musieli też znaleźć w sobie (i w zespole, który tworzyli) nadzwyczajną siłę oporu.

Pamiętnik Stanisława Gabańskiego, seminarzysty z Tarnowa, opisuje życie kleryka-żołnierza w latach 1965–1967, czyli w okresie kulminacji antykościelnej polityki ekipy Gomułki. Jest więc, dodatkowo z tego powodu, cennym źródłem do badania historii polityki wyznaniowej PRL-u.

Acta educationis 2013, red. G. Pala i P. Tirpak, J. Marecki, Pasaże, Kraków 2013, ss. 182.

ISBN 978-83-7730-200-2

Praca jest cyklicznie wydawanym zbiorem artykułów naukowych z szeroko rozumianych nauk humanistycznych. Szczególne miejsce zajmują zagadnienia z zakresu pedagogiki, dydaktyki, ale także biblistyki, katechetyki i nauk historycznych. Publikacja ma na celu umożliwienie młodym naukowcom z różnych ośrodków naukowych w Polsce o poza jej granicami, publikowanie swoich osiągnięć naukowych

J. Marecki, L. Rotter, Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych, wyd. 2 poprawione, Universitas, Kraków 2013, ss 906.

ISBN 97883-242-2320-6

Publikacja jest leksykonem atrybutów świętych. Na każdym kroku spotykamy się z rzeźbami i zabytkami sztuki malarskiej, wyobrażających postacie biblijne, świętych, błogosławionych oraz osoby uznane za świątobliwe. Pełne ich są muzea, galerie sztuki, ulice, niekiedy nawet prywatne domy, kaplice przydrożne, a nade wszystko świątynie. Ze ścian kościołów spoglądają na nas z powagą liczne święte matrony, rycerze, władcy, kobiety i mężczyźni odziani w habity, powłóczyste szaty lub wręcz odarci z nich, poddawani najwymyślniejszym torturom lub pokutujący w niedostępnej samotni. W większości przypadków opatrzeni są niezrozumiałymi przedmiotami, które na pierwszy rzut oka wydają się jedynie wymyślną częścią kompozycji. Wiele z tych przedstawień dla współczesnego człowieka stanowi zbiór niezrozumiałych elementów, czasem wręcz czysto dekoracyjnych....